بزرگنمایی:

از آغاز جنگ اوکراین تا کنون، یکی از بازارهایی که به وضوح تحت فشار قرار گرفته، بازار انرژی است. وابستگی شدید اروپا به سوخت‌های فسیلی روسیه عاملی است که تحریم صادرات نفت و گاز این غول اوراسیا را برای اتحادیه دشوار می‌کند و همزمان با اینکه کشورهای قاره کهن در حال بحث بر سر پیروی از آمریکا هستند، نوسانات طلای سیاه و گاز همچنان نبض بازار انرژی را در دست دارد.

جالب توجه‌ترین خبر 24 ساعت گذشته در حوزه انرژی را می‌توان اعلام تمایل آلمان برای کاهش واردات نفت روسیه دانست که سبب شد تا نفت خام برنت به عنوان مرجع اروپا پس از پشت سر گذاشتن سطوح روزانه 108 دلار به ازای هر بشکه، 0.57 درصد کاهش یابد.

به نوشته نشریه سینکو دیاس اسپانیا، نیروی محرکه اروپا اگر چه تا به امروز برخی کشورها که اتفاقا تمایل کمتری برای تحریم صادرات روسیه دارند، بوده‌اند اما اینطور به نظر می‌رسد که روزها به شماره افتاده است و مقاومت در برابر تحریم انرژی روسیه به نقطه پایان نزدیک می‌شود.

«آنالنا بائربوک» وزیر امور خارجه آلمان سرانجام اعلام کرد، برلین واردات نفت روسیه را تا پایان سال متوقف خواهد کرد. او گفت: ما تا تابستان نفت را به نصف کاهش خواهیم داد و تا پایان سال به صفر خواهیم رساند و سپس، تحریم گاز نیز مطابق با نقشه راه مشترک اروپا دنبال خواهد شد.

از زمانی که روسیه به فرمان «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری این کشور، حمله به اوکراین را آغاز کرد، دولت آلمان برای پیوستن به تحریم پیشنهادی اروپا بر انرژی روسیه تحت فشار فزاینده ای قرار گرفت. اعتقاد عمومی غرب بر این است که توقف جنگ روسیه مستلزم قطع بودجه این کشور است که به شکل میلیاردها دلار پرداخت برای صادرات نفت و گاز است.

دولت آلمان تا کنون با تحریم انرژی مخالف بود و رابرت هابک وزیر اقتصاد این کشور معتقد بود که این تحریم منجر به بیکاری گسترده، فقر و ناآرامی های اجتماعی گسترده خواهد شد.

به واقعیت پیوستن گمانه‌زنی‌های وزیر اقتصاد آلمان اگر چه محل تردید است اما آنچه نسبت به آن اطمینان داریم اینکه آلمان به شدت به انرژی روسیه وابسته است. این کشور 55 درصد گاز، 34 درصد نفت و 26 درصد زغال سنگ خود را از روسیه تامین می‌کند.

آلمان پیشتر موافقت کرده است که به تحریم اروپایی زغال سنگ روسیه بپیوندد و اکنون به طور قطعی اعلام کرد که قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی از نفت روسیه دور شود. تصمیمی که با توجه به بازه زمانی آن ممکن است برای ایجاد تغییر شرایط بحران اوکراین چنان که مورد نظر شرکای آلمان است، دیر باشد.

رهبران اوکراین اعلام کرده‌اند که درآمدهای حاصل از صادرات انرژی روسیه، صرف جنگ مخرب مسکو علیه اوکراین می‌شود و کشورهای اروپایی باید به خرید انرژی از روسیه پایان دهند.  

طبق داده های انجمن واردکنندگان زغال سنگ، تقریبا نیمی از 31.82 میلیون تن زغال سنگ وارداتی آلمان در سال 2020 از روسیه بوده است. ایالات متحده و استرالیا به عنوان کشورهای تامین کننده بسیار عقب‌تر هستند. این ارقام شامل زغال سنگ و زغال کک است که در تولید فولاد استفاده می شود. طبق آمار وزارت اقتصاد آلمان، قبل از جنگ در اوکراین، زغال سنگ روسیه حدود 50 درصد از مصرف زغال سنگ در آلمان را پوشش می‌داد.

نشریه ال اکونومیستا در گزارشی نوشت: برخلاف گاز طبیعی که از طریق خط لوله تحویل می‌شود، نفت و زغال سنگ بازارهای جهانی دارند و می‌توان آن‌ها را تقریباً در هر جایی خریداری کرد. علاوه بر این، آلمان دارای ذخایر استراتژیک از هر دو منبع است.

آژانس بین‌المللی انرژی اذعان می‌کند که مشکلات روسیه در صادرات نفت خام خود به دلیل تحریم‌ها می‌تواند عرضه جهانی را روزانه بیش از 3 میلیون بشکه کاهش دهد.

کشورهای توسعه یافته با آزادسازی ذخایر نفتی خود در تلاش هستند تا همزمان با جنگ روسیه و اوکراین، بازار متلاطم نفت را آرام کنند اما در صورت توقف واردات و در شرایطی که طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، میانگین دوره دوام اروپا 144 روز است.  طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی،  کشورهایی مانند فرانسه، آلمان یا ایتالیا برای 130 روز یا بیشتر ذخایر دارند (میانگین اروپا 144 روز است)، در حالی که برخی هاب‌های نفتی مانند بریتانیا یا هلند که دارای بنادر و پایانه های بزرگ برای ذخیره نفت خام هستند، بدون واردات می‌توانند بیش از 200 و در برخی موارد 300 روز دوام بیاورند.

گاز اما یک چالش بزرگتر است، زیرا تنها از طریق خطوط لوله موجود قابل تحویل است. بنابراین یکی از دغدغه‌های آلمان این مسئله خواهد بود که آیا می‌تواند در کوتاه‌مدت جایگزین‌هایی برای واردات از روسیه پیدا کند.

مطالعه گروهی از اقتصاددانان برجسته آلمانی نشان می‌دهد که قطع واردات گاز روسیه بین 0.5 تا 2.2 درصد از تولید ناخالص داخلی برای آلمان هزینه خواهد داشت. به عقیده این کارشناسان، این یک کاهش بالقوه قابل توجه در رشد است، اما به هیچ وجه فاجعه آمیز نیست و حتی در بدترین سناریو، انقباض کمتر از پیامدهای همه‌گیری کووید-19 در سال 2020 است، زمانی که تولید ناخالص داخلی آلمان 4.6 درصد کاهش یافت.

این تصمیم آلمان در حالی اعلام شده که کارفرمایان و اتحادیه‌های آلمان روز دوشنبه در مخالفت با ممنوعیت واردات گاز طبیعی از روسیه از سوی اتحادیه اروپا، اعلام کردند که چنین اقدامی منجر به تعطیلی کارخانه‌ها و از دست دادن مشاغل در بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا خواهد شد.  دو اتحادیه کارگری و گروه استخدام در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: تحریم سریع گاز روسیه منجر به توقف تولید، تعطیلی، زوال صنعت و از دست دادن طولانی مدت مشاغل در آلمان می‌شود.