بزرگنمایی:

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از پایگاه استراتژیست استرالیا، هیچ چشم انداز واقع بینانه‌ای برای تبدیل شدن چین به بازار جایگزین اروپا برای روسیه در مواجهه با تحریم‌های تازه‌ای که صادرات این کشور را هدف قرار می‌دهد، وجود ندارد. همچنین روابط گرم بین ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه و شی جین پینگ رئیس‌جمهوری چین، از وابستگی مداوم چین به استرالیا برای تامین مواد خام نمی‌کاهد.

صادرات روسیه به اتحادیه اروپا و انگلیس بیش از یک سوم مجموع صادرات این کشور را شامل می‌شود در حالی که این رقم برای چین حدود 15 درصد است.

انرژی مهم‌ترین صادرات روسیه به اروپاست. روسیه 40 درصد از گاز و 27 درصد از نفت کشورهای اروپایی را تامین می‌کند. در حالی که روسیه حدود 70 درصد از نفت خود را به اروپا صادر می‌کند، چین تنها 18 درصد از نفت روسیه را وارد می‌کند.

در نتیجه دیدار پوتین و شی جی پینگ در حاشیه بازی‌های المپیک زمستانی 2022 پکن، دو کشور توافق کردند تا خط لوله دوم گازی از سیبری به چین کشیده شود و در دهه آینده 10 میلیارد متر مکعب گاز را به چین منتقل کند.

روسیه در حال حاضر 38 میلیارد متر مکعب گاز به طور سالیانه به چین صادر می‌کند این در حالی است که صادرات گاز روسیه به اروپا 5 برابر این رقم است. ظرفیت این خط لوله در حقیقت یک پنجم ظرفیت خط لوله نورد استریم 2 است که از دریای بالتیک به سمت آلمان کشیده شده است. این پروژه در حال حاضر تکمیل شده اما منتظر مجوز دولت آلمان برای بهره‌برداری است. اولاف شولتز صدراعظم آلمان در واکنش به اقدام روسیه در به رسمیت شناختن 2 منطقه جدایی طلب در شرق اوکراین، دستور داد تا صدور مجوز برای بهره‌برداری از این خط لوله متوقف شود.

آنتوان سیلوانوف وزیر امور مالی روسیه هفته گذشته اعلام کرد که روسیه در صورت اعمال تحریم‌ها، مسیر خطوط لوله گاز انتقالی این کشور به اروپا را تغییر خواهد داد این در حالی است که نه خط لوله دیگری وجود دارد و نه بازار جایگزین دیگری.

روابط اقتصادی روسیه با چین کمی با روابط اقتصادی چین با استرالیا متفاوت است هرچند که حجم آن هم بسیار کوچک‌تر است. روسیه مواد معدنی و خوراکی به چین می‌فروشد و در عوض آن کالاهای تولید شده این کشور را خریداری می‌کند. 95 درصد از صادرات روسیه و استرالیا به چین کالاهای ابتدایی یا مواد خام مانند آلومینیوم یا چوب هستند.

البته مورد استثنایی در این زمینه فروش تسلیحات روسیه به چین است هرچند که این بازار نیز به دلیل آنکه کشور چین در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سلاح است، در حال کاهش است. با این حال صادرات چین به روسیه و استرالیا را به طور عمده تلفن همراه، رایانه، پوشاک و ماشین‌آلات تشکیل می‌دهد. اما هر دو بازار از نظر چین بازارهای بزرگی نیستند و جایگاه دوازدهم و سیزدهم از نظر مقاصد صادراتی را در اختیار دارند. براین اساس استرالیا تنها 2.1 درصد و روسیه حدود 2 درصد از کالاهای چینی را در سال وارد می‌کنند.

این در حالی است که استرالیا جایگاه به مراتب مهم‌تری را برای چین از نظر تامین مواد اولیه دارد و 6.6 درصد از مواد خام مورد نیاز این کشور را تامین می‌کند. در سال 2020، استرالیا بعد از ژاپن، کره جنوبی و آمریکا، چهارمین منبع تامین کننده مواد خام مورد نیاز چین بوده است در حالی که روسیه تنها 3.3 درصد از مواد خام مورد نیاز این کشور را تامین کرده و در جایگاه نهم قرار دارد.

فروش گاز استرالیا به چین همچنان ثابت مانده اما ژاپن با افزایش 7.1 درصدی صادرات گاز مایع به این کشور، جایگاه استرالیا را تصاحب کرده و در جایگاه اول صادرکنندگان LNG به چین ایستاده است. در هر صورت، هم روسیه و هم آمریکا در حال افزایش فروش گاز خود به چین هستند و به نظر می‌رسد رقابت بر سر سهم بیشتر از بازار در جریان باشد. در زمان فعلی، عرضه LNG در دنیا کم است و هر آنچه که به چین فروخته نشود، به سرعت در بازارهای دیگر به ویژه اروپا به فروش خواهد رسید.

روسیه همچنین یکی از تولیدکنندگان سنگ آهن است. گرچه این کشور بیشتر سنگ آهن تولید شده را در صنایع فولاد خود مصرف می‌کند اما صادراتی در حدود 2 میلیارد دلار دارد. همزمان تیم‌های اکتشاف چینی در منطقه سیبری در حال اکتشاف سنگ آهن هستند.

یک گزارش منتشر شده مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک در سال 2020 اعلام کرد که راه‌های تجاری روسیه و چین، توسعه یافته نیستند. در حالی طول مرزهای روسیه و چین در حدود چهار هزار کیلومتر است اما تنها چند خط آهن و 25 راه زمینی بین آنها فعال است. ابتکار یک کمربند یک جاده  اما در تلاش برای توسعه و به روز رسانی راه‌های ارتباطی 2 کشور است.

با وجودی که روسیه و چین هر دو عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا که توسط روسیه تاسیس شده، هستند اما همچنان تعرفه گمرکی بین 2 کشور کاهش نیافته است. همچنین تنها 1.6 درصد از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب شده در روسیه توسط سرمایه‌گذاران چینی است و در عوض اروپایی‌ها 25.4 درصد از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در روسیه را انجام می‌دهند. همچنین سهم انگلیس و آمریکا در سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم در روسیه نیز به ترتیب 8.6 درصد و 6.4 درصد است. روسیه هم سهم ناچیز 0.4 درصدی از سرمایه‌گذاری در چین را در اختیار دارد. این رقم برای استرالیا هم 1.1 درصد است.

سند 5 هزار و 400 کلمه‌ای منتشر شده بعد از دیدار پوتین و شی جی پینگ، بیش از آنکه به مسائل اقتصادی توجه داشته باشد، متوجه همکاری‌های استراتژیک است. در این سند چین از سیستم چندجانبه‌ در تجارت بین‌الملل حمایت کرده و دو طرف از تحریم‌های یکجانبه و فراسرزمینی انتقاد کردند.