چاپ

در جهان امروز بحران‌ها به سرعت جهانی می‌شوند. در چنین جهانی سرنوشت هیچ ملتی از دیگران به کلی جدا نیست. شیوع سریع بیماری کرونا در کشورهای مختلف، صدمه‌های وارد شده به سلامتی و امنیت روانی انسانها و همچنین ضررهای وارد شده به اقتصاد جهانی نشان می‌دهند که کشورهای مختلف نمی‌توانند نسبت به «بحران» در یک نقطه خاص از جهان بی‌تفاوت باشند. زندگی در جهانی با «بحران‌های جهانی شده» نیازمند تجدیدنظر در الگوهای حکمرانی ملی و بازاندیشی در نسبت امر ملی با امر جهانی است. جهان برای مدیریت بحران‌های جهانی شده‌ای مانند بیماری‌های مسری، تهدیدات زیست‌محیطی، سلاح‌های کشتار جمعی، مسئله مهاجرت، اشکال متنوع تروریسم، نژادپرستی و ملی‌گرایی افراطی و مسائلی از این دست، نیازمند تغییر الگوی سیاست‌ورزی در سطح بین‌الملل و «مسئولیت‌پذیری جهانی» است. این در حالی است که مطابق گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول در سال 2017، 10 درصد از کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، 50 درصد ثروت را در کشورهای عضو این سازمان در اختیار دارند. امکانات آموزشی، بهداشتی و درمانی توزیعی به شدت نابرابر در سطح جهانی دارند و بسیاری از کشورها از معضلات مربوط به توسعه نیافتگی رنج می‌برند. فقر و توسعه نیافتگی و فقدان آموزش و بهداشت، برابر با ناتوانی بیشتر در مقابله با بحران‌هاست و ما نمی‌توانیم سهم سیاست‌های جهانی در تداوم فقر و توسعه‌نیافتگی در بسیاری از کشورها را نادیده بگیریم.

برای نمونه ایران، امروز در حالی با بحران کرونا روبروست که تحت شدید‌ترین تحریم‌های ناعادلانه اقتصادی به سر می‌برد. کشورهای مختلف و شرکت‌های مختلف تجاری از مبادله با ایران سر باز می‌زنند. به همین دلیل توانمندی کشور برای تهیه زیرساخت‌های بهداشتی، درمانی و بیمارستانی لازم برای مبارزه با این بیماری کاهش یافته است.

با همه اینها ما روزانه در تهران با جمعیتی بیش از هشت ونیم میلیون جمعیت، بیش از 1500 واگن مترو و پنج هزار اتوبوس و 60هزار تاکسی را مستقیم و غیر مستقیم ضدعفونی می‌کنیم. بیش از 200 گروه از ماموران ما در آتش‌نشانی و سازمان خدمات شهری شهرداری معابر و اماکن عمومی را ضدعفونی می‌کنند. بیش از 50 سوله بحران هر یک با 70 تخت بیمارستانی برای مراقبت از بیماران به دست شهرداری در حال تجهیز است. در 20 گرم‌خانه از بی‌خانمان‌ها در برابر کرونا حفاظت می‌کنیم. به کمک تبلیغات و گفت‌وگو با مردم تا 60 درصد از میزان تردد در شهر کاسته‌ایم، بیش از 500 مکان فرهنگی، 900 مکان ورزشی و 42 بازار را در آستانه سال نو که روزهایی مهم برای مردم ماست، در سطح شهر تعطیل کرده‌ایم. در برابر از طریق 250 فروشگاه و بازار در سطح شهر، نیازهای اولیه خوراکی و بهداشتی زندگی شهروندان را تامین می‌کنیم. تفکیک زباله را ممنوع کرده‌ایم. روزانه بیش از دو هزار تن زباله بیشتری در تهران جمع‌آوری می‌کنیم و مطابق ضوابط بهداشتی همه آنها را در مکانی جداگانه دفن می‌کنیم. کادر پزشکی و درمانی متخصص و دلسوز ما با تمام قوا در میدان حضور دارند تا بحران کرونا را با سرعت هر چه بیشتر مهار کنند. با این همه ما مدیران ایرانی، با تمام وجود تاثیرات منفی تحریم‌ها و بی‌عدالتی‌هایی را که به مدت چند دهه مردم ایران را هدف قرار داده و بر سر راه توسعه کشور موانع متعددی ایجاد کرده‌اند، حس می‌کنیم. امکانات ما برای تهیه نیازهای دارویی و بهداشتی و درمانی محدود شده است. چنین مواجهه‌ای با ایران همچنان ذیل سیاست‌هایی صورت می‌گیرد که در آن نه حتی منافع ملی، که منافع انتخاباتی یک جریان مشخص در آمریکا را بر «مسئولیت‌پذیری جهانی» ترجیح داده است. امروز ما برای غلبه بر «بحران‌های جهانی شده» نیازمند سیاستمدارانی هستیم که متوجه باشند تامین منافع ملی جز از مسیر «مسئولیت‌پذیری جهانی» میسر نیست. امروزه شهرها از فقدان چنین مسئولیت‌پذیری جهانی، بیشترین ضربات را متحمل شده‌اند. مدیران شهری در اکثر شهرهای جهان، به عنوان نزدیک‌ترین نمایندگان سیاسی به بدنه جامعه و دموکراسی، می‌توانند با سیاست‌گذاری‌های مشترک و قاطع، مرزهای سازنده بی‌عدالتی و نابرابری را پشت سر گذاشته و نقشی مهم در مطالبه و نهادینه سازی ایده «مسئولیت‌پذیری جهانی» ایفا کنند. آنها می‌توانند پیشگام اتحاد برای «مسئولیت‌پذیری جهانی» باشند. شهرداری تهران دست یاری به سوی همه شهرداران کلانشهرهای جهان دراز می‌کند و خود نیز به نوبه خود آمادگی دارد هر نوع همکاری لازم برای حرکت در چنین مسیری را در برنامه خود قرار دهد شاید کرونا، زمینه‌ای برای تغییری تاریخی در مدیریت جهانی در جهانی باشد که بحران‌ها در آن جهانی‌شده‌اند.