چاپ

به گزارش خبرگزاری مهر، «هلنا کوبان» (Helena Cobban) در سایت آمریکایی لوب لاگ نوشت: پروژه فشار حداکثری دونالد ترامپ بر دو اهرم اصلی متکی است: اول، خفگی سریع اقتصاد ایران از گذر تحریم که به نارضایتی عمومی منجر شده و به نوبه ی خود یا فشار بر رهبران کشور را افزایش می دهد و یا خواسته های واشنگتن در راستای سرنگونی رژیم را محقق می کند. دوم، سایه ی حمله نظامی فرسایشی که یا توسط ایالات متحده به تنهایی یا به کمک متحدان انجام می شود.

استفاده موفقیت آمیز از هر دوی این اهرم ها نیازمند حمایت فعال دیگر بازیگران این بازی است. تلاش واشنگتن برای کنار گذاشتن ایران از شبکه سوئیفت موفقیت آمیز بود و اروپایی ها، چینی ها، و حتی روس ها هیچ کدام نتوانستند جایگزین مناسبی برای سوئیفت پیدا کنند. بنابراین دلیل ناکارآمدشدن تحریم های آمریکا را می توان در سیاست های داخلی ایران جستجو کرد.

اهرم حمله نظامی هم با لغو دستور حمله هوایی تلافی جویانه دونالد ترامپ و با گسست در جبهه متحدان عملا راه به جایی نبرد. اروپایی ها که چندان دل خوشی از خروج دونالد ترامپ از برجام نداشتند به پیشنهاد پیوستن به طرح پاسبانی دریایی ترامپ پاسخ منفی دادند. از میان سه هواخواه خلیج فارسی ترامپ نیز عدم تمایل امارات متحده عربی به ادامه همکاری تمام عیار با آمریکا بسیاری را شگفت زده کرد.

محمد بن زاید ولیعهد امارات که زمینه های ولیعهدی محمد بن سلمان در عربستان سعودی را فراهم کرد و روابط نیمه مخفیانه بسیاری با آژانس های اسرائیلی داشته است اکنون چهار سال پس از جنگ یمن با محمد بن سلمان به اختلاف می رسد، تا جایی که نیروهای اماراتی نه تنها از جبهه های جنوبی یمن عقب نشینی می کنند بلکه حتی به نبرد با جنگجویان سعودی می پردازند. در این بین نقش اساسی آسیب پذیری اقتصاد امارات خصوصا از جانب سرمایه گذاری های ایرانی ها در دبی و دیگر تاثیرات اقتصادی را نمی توان نادیده گرفت.

هر چند رویارویی نظامی ایالات متحده و ایران در خلیج فارس بدون شک یک فاجعه خواهد بود، اما دو مسئله کاملا مشخص است: عربستان سعودی و امارات به همراه قطر و بحرین که بسیاری از پایگاه های آمریکایی در آنجا مستقر هستند خط مقدم این جنگ خواهند بود. از آن گذشته ایران دارای شبکه ای از متحدان در خلیج فارس است. از حوثی های یمنی تا شبه نظامیان ایرانی بیخ گوش نظامیان آمریکایی در عراق گرفته تا استقرار سربازان ایرانی در سوریه و حزب الله در مرزهای اسرائیل و لبنان. پاسخ سید حسن نصرالله هنگامی که از او درباره وقوع جنگ سوال شد اینگونه بود: اگر جنگ شود تمام برج های اماراتی با خاک یکسان خواهند شد.

به نظر می رسد که رفتار و صحبت های خصمانه ضد ایرانی که از ماه می شدت گرفته بود فروکش کرده است. ترامپ، پمپئو، و به ویژه بولتون همگی هم در برابر تهران و هم در تلاش برای تشکیل یک ائتلاف گسترده ضد ایرانی شکست خورده اند. ایران تهدید ماه می خود را برای خروج گام به گام از برجام، در هشتم اوت عملیاتی کرد و ائتلاف سعودی- اماراتی- اسرائیلی ثابت کرد که آمادگی رویارویی با ایران را ندارد. اروپا که قول داده بود برجام را حفظ می کند به حاشیه رانده شده و روسیه و چین هم تنها نظاره گرند.

هنوز هم خطر وقوع جنگ وجود دارد، هرچند شانس آن رو به کاهش است. اما رفتار تنفرآور دونالد ترامپ و مشاورانش صدمات جبران ناپذیری را بر بسیاری از ایرانیان (و یمنی ها) برجای گذاشت. این بی تدبیری ها همچنین نقش واشنگتن در نظام بین الملل را تضعیف کرده و بی ثباتی ها در مناطقی بسیار دورتر از خلیج فارس را نیز تشدید کرده است.