فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، چند هفته پیش اعلام کرده بود که قبل از پایان سال 2018، سازوکار ویژه اتحادیه اروپا برای تسهیل دادوستد با ایران اجرایی خواهد شد.
دسامبر تمام شد و سال نو فرا رسید، اما سازوکار ویژه اروپا برای جبران خسارت‌های خروج یکجانبه آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. از زمان اعلام آن طی جلسه‌ای در نیویورک در اواخر سپتامبر 2018، SPV فراز ونشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشت. موانع متعددی، از تهدیدات آمریکا گرفته تا عدم تمایل کشورهای اروپایی به میزبانی از آن، سر راه SPV قرار گرفته و اجرایی شدن آن را به تاخیر انداخته است.
از سوی دیگر، مقامات ایران به طور فزاینده از بی‌عملی اتحادیه اروپا انتقاد می‌کنند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به اروپا گفته که نمی‌تواند بدون خیس شدن شنا کند. یعنی اروپا برای جبران خسارت خروج کاخ سفید از برجام، باید هزینه بپردازد.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز دیروز ضمن انتقاد از تأخیر اتحادیه اروپا در اجرای ساز و کار مالی موسوم به SPV پس از خروج آمریکا از برجام، تصریح کرد: اتحادیه اروپا در ایجاد ساز و کار مالی با حسن نظر ورود کرد و اراده سیاسی مثبتی نیز از خود نشان داد، اما در طول زمان و طی مذاکرات ماه های گذشته این احساس کم کم جدی تر می شود که کشورهای اروپایی با یک سری ناتوانی های جدی در اجرای SPV مواجهند.
وی سیطره دلار و همچنین در هم تنیدگی اقتصاد اروپا و آمریکا را از دلایل اصلی تأخیر در اجرای SPV خواند و افزود: اتحادیه اروپا و حتی سه کشور اروپایی طرف ایران در برجام نیز در اسارت و گروگان اقتصاد آمریکا هستند، لذا لازم است که در جهت استقلال خود و برای ادامه حیات مستقلانه تصمیم بگیرند.
«جیمز چارلز اسلتری» نماینده سابق کنگره و عضو شورای روابط خارجی آمریکا در خصوص وضعیت مکانیسم مالی اروپا با ایران موسوم به SPV به خبرنگار مهر گفت: اینکه وضعیت این مکانیسم به کجا خواهد رسید چندان مشخص نیست.
وی افزود: با وجود اینکه سیاست آتی ترامپ در خصوص ایران نیز نامشخص است اما به نظر من برجام باید حفظ شود.
نماینده سابق کنگره آمریکا در ادامه یادآور شد: تصور من این است که پرزیدنت ترامپ به زودی به برجام باز خواهد گشت. او به زودی متوجه خواهد شد که برجام توافقی است که باید به آن احترام بگذارد.