چاپ

وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه به وقت محلی در گفت و گو با رادیو ملی آمریکا "ان.پی.آر" در تداوم هراس از پیشرفت های برنامه هسته ای صلح آمیز ایران در چارچوب برجام در پی نقض این توافق بین المللی، افزود: ما آنها را متوقف کرده بودیم. توافق هسته‌ای که چند سال پیش در دولت اوباما حاصل شد برنامه هسته‌ای ایران را محدود می‌کرد. یکی از بدترین تصمیمات در سیاست خارجی اخیر آمریکا خروج از آن توافق بود که در نتیجه آن ما اکنون در موقعیت چالش ‌انگیزی قرار داریم که به جای به دست آمدن توافقی جدید و به اصطلاح بهتر، ایران برنامه هسته‌ای خودش را به شکلی خطرناک پیش برده است.

وی همچنین در تداوم سیاست هراس افکنی از نفوذ منطقه ای ایران مدعی شد که فعالیت های بدخواهانه ایران نیز در سراسر منطقه در پی خروج آمریکا از برجام افزایش یافته است.پس باید با آن معامله کنیم و می‌کنیم.

تارنمای آکسیوس پیش از این به نقل دو منبع آگاه از برنامه‌های کاخ سفید اعلام کرده بود که با رسیدن مذاکرات وین به نقطه حیاتی، کاخ سفید قصد دارد تمرکز پیام رسانی‌های عمومی خود در هفته‌های آتی را بر روی حمله به دونالد ترامپ رییس جمهوری سابق آمریکا بخاطر خروجش از توافق هسته‌ای بگذارد.

این منابع آگاه اعلام کردند که دولت جو بایدن رییس جمهوری آمریکا فکر می کند که در حال حاضر تنها چند هفته به نقطه تصمیم گیری حساس باقی مانده است: یا یک توافق به دست خواهد آمد و آمریکا به توافق هسته‌ای باز می‌گردد یا مذاکرات شکست می‌خورد و دولت به سمت فشار بیشتر بر ایران حرکت می‌کند.

هر دو سناریو واکنش‌های سیاسی به‌ویژه از سوی جمهوری‌خواهان را به همراه خواهد داشت، اما کاخ سفید می‌خواهد تا حدی با تاکید بر اینکه این ترامپ بود که بحران را آغاز کرد و گزینه‌های بد را برای آنها باقی گذاشت، دموکرات‌ها را در کنار یکدیگر نگه دارد.

یک مقام ارشد دولت آمریکا به تارنمای آکسیوس گفت که کاخ سفید به صورت واضح حقایق را بیان می‌کند و در این لحظه حیاتی برای دیپلماسی و نقطه مهم در تاریخ سو تفاهم‌ها را از بین می‌برد.

بلینکن پیش از این نیز بارها، دولت جمهوریخواه و تندروی دونالد ترامپ را برای خروج از برجام سرزنش کرده بود. روز گذشته نیز جن ساکی سخنگوی کاخ سفید و ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همزمان با رسیدن مذاکرات وین به مراحل حساس تصمیم گیری از سوی غرب به ویژه آمریکا، به انتقاد دولت قبلی کشور خود برای خروج از این توافق بین المللی پرداختند.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه 2021، اقدام یکجانبه دولت سابق کشور خود را برای خروج از برجام محکوم کرده است اما تاکنون اقدام علمی برای جبران اشتباه گذشته و نقض بدعهدی کشور خود انجام نداده اند.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در گفت و گو با شبکه الجزیره گفته است: ما هنوز در مذاکرات وین شاهد ابتکارات جدید از سوی طرف‌های غربی نیستیم به نحوی که به نظر نمی رسد آماده بازگشت سریع به تعهدات خود باشند لذا در این موضوع احساس می‌کنیم هنوز غربی‌ها تعلل می‌کنند.

برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از 13 سال مذاکرات بین‌المللی فشرده، در تاریخ 23 تیرماه 1394 (14 ژوئیه 2015) منعقد شد. برجام یک هفته بعد با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید و به عنوان ضمیمه الف به قطعنامه مذکور پیوست شد.

اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه 2017 (دی ماه 1395) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق در 18 اردیبهشت 1397 (8 می 2018)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ برجام از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ 18 اردیبهشت 1398 (8 می 2019) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های 60 روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

بکارگیری تاکتیک دوباره ضرب الاجل؛ وقت بسیار بسیار کوتاه است

وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه مصاحبه با رادیو ملی آمریکا درباره مذاکرات وین میان ایران و گروه 1+4 در وین اتریش با بهره گیری از تاکتیک تعیین ضرب الاجل برای فشار بر ایران در میز مذاکره اظهار داشت هنوز باور داریم اگر بتوانیم در هفته‌های آینده، نه در ماه‌های آینده به برجام بازگردیم، این بهترین اقدام برای امنیت ما، شرکا و متحدانمان در منطقه خواهد بود. اما وقت بسیار بسیار کوتاه است.

بلینکن در تداوم هراس غرب از پیشرفت های برنامه صلح آمیز هسته ای ایران ادعا کرد ایران به نقطه‌ای نزدیک تر و نزدیک تر می شود که بتواند در مدت زمانی بسیار بسیار کوتاه مواد شکافت ‌پذیر لازم برای ساخت یک بمب هسته‌ای را تولید کند.

وی در تدام ادعاهایش اضافه کرد که همزمان، آنها در برنامه هسته ای خود پیشرفت ها و پیشروی هایی انجام می دهد که به عقب برگرداندن آنها دشواری ‌های فزاینده ‌ای خواهد داشت زیرا چیزهای جدیدی یاد می‌گیرند و کارهای جدید انجام می‌دهند که نتیجه خارج شدن آنها از محدودیت‌های تحت آن توافق است.

بلینکن مدعی شد بنابراین، چند هفته باقی مانده است تا ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی دوجانبه به برجام بازگردیم یا خیر. این بهترین نتیجه برای امنیت آمریکا خواهد بود اما اگر نتوانیم این کار را انجام دهیم گزینه‌ها و گامهای دیگر را با هماهنگی کشورهای ذیربط بررسی می‌کنیم.

دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها از ششم آذر 1400 آغاز شده و گفت‌وگوها به اذعان هیات‌های مذاکره کننده پیشرفت‌هایی کرده است. مذاکرات حول دو محور راستی آزمایی و تضمین‌ها متمرکز بوده و به نظر می‌رسد که به مراحل حساس و سرنوشت‌سازی نزدیک شده است.

ایران و ایالات متحده از طریق متن مکتوب غیررسمی، نظرات خود را در موضوعات چهارگانه رفع تحریم‌ها، اطمینان از رفع موثر تحریم‌ها، تعهدات هسته‌ای و راستی آزمایی ارائه کردند و هیات‌ها در حال بررسی این متون هستند.